Tezhip, kelime anlamı olarak "altınlama, yaldızlama" demektir ve İslam sanatlarında kitap sayfalarını, levhaları, fermanları ve diğer yüzeyleri altın ve renkli boyalarla bezeme sanatıdır. Temel amacı, yazıyı veya eseri daha da güzelleştirmek, vurgulamak ve değerli kılmaktır. Tezhip, başlı başına bir sanat dalı olduğu gibi, hat sanatıyla da sıklıkla birlikte kullanılır.
Tezhibin kökenleri İslam öncesi Orta Asya'ya kadar uzanmaktadır. Uygurlar döneminde görülen el yazması eserlerdeki süslemeler, tezhibin ilk örnekleri olarak kabul edilir. İslam dünyasında ise özellikle Abbasi ve Selçuklu dönemlerinde gelişmiş, Osmanlı İmparatorluğu döneminde ise zirveye ulaşmıştır.
Tezhip sanatında kullanılan başlıca malzemeler şunlardır:
Tezhipte kullanılan başlıca teknikler şunlardır:
Tezhipte sıklıkla kullanılan motifler şunlardır:
Osmanlı döneminde tezhip sanatı büyük bir gelişme göstermiştir. Saray nakkaşhanelerinde yetiştirilen tezhip sanatçıları, eşsiz eserler ortaya koymuşlardır. Osmanlı tezhibinde genellikle altın yaldız, lacivert, kırmızı, yeşil ve kahverengi tonları kullanılmıştır. İstanbul, Osmanlı tezhip sanatının merkezi olmuştur.
Tezhip sanatı günümüzde de yaşatılmaya çalışılmaktadır. Geleneksel yöntemlerle tezhip yapan sanatçılar olduğu gibi, modern teknikleri kullanan sanatçılar da bulunmaktadır. Tezhip, kitap sanatlarında, hat levhalarında, seramiklerde ve diğer alanlarda kullanılmaktadır.
Önemli Kavramlar:
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page